“Cumhuriyet’in Kuruluşundan Türkiye Yüzyılına Türk Sporu Kongresi”nde Türk futbolunda 1959 öncesi de konuşuldu

Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı, Türk Tarih Kurumu Başkanlığı ile Türkiye Üniversite Sporları Federasyonu Başkanlığı ve Gazi Üniversitesi iş birliğinde düzenlenen “Cumhuriyet’in Kuruluşundan Türkiye Yüzyılına Türk Sporu Kongresi” başladı.
 
Ankara Gazi Üniversitesi Mimar Kemaleddin Salonu’nda 3 gün sürecek kongrenin ilk gününde; “Cumhuriyet’e Aktarılan ve Aktarılamayan Spor Mirası”, “Cumhuriyet’in İlk Yüzyılında Gençlik, Spor ve Spor Eğitimi Politikaları” ile “Türkiye Yüzyılının Gençlik ve Spor Vizyonu” konuları uzmanları tarafından değerlendirildi.
 
Kongrede Prof. Dr. Vahdettin Engin, ‘Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Ülkemizde Modern Sporların Gelişimi’ başlıklı konuşma yaptı. Konuşmasında 1959 yılı öncesi futbol liglerine de değinen Vahdettin Engin, Türk futbolunun miladının 1959 yılı kabul edilmesinin büyük hata olduğunu vurguladı ve 1959 öncesi ile ilgili önemli bilgiler verdi.
 
Prof. Dr. Vahdettin Engin: Türk futbolunda 1959’u milat olarak kabul etmek son derece sorgulanması gereken bir husus
 
Prof. Dr. Vahdettin Engin yaptığı konuşmada, “1916 yılı için Berlin Olimpiyatları hazırlıkları var. Yani Türkiye Berlin Olimpiyatlarına hazırlanacak. Ciddi bir şekilde oraya katılmayı düşünüyor. O dönemde en güçlü olduğumuz alan futbol. Dolayısıyla futbolda Berlin Olimpiyatlarına katılma kararı verildi ama bir hazırlık yapmak lazım. Futbol Heyet-i Merkeziyesi diye bir kurum var. Aslında bugünkü federasyon. Futbol Heyet-i Merkeziyesi bir Türk milli takımı oluşturdu 1913’te. Burada çarpıcı bir bilgi verelim bu vesileyle. Hep, ‘Türkiye ilk milli maçını 1923’te Romanya ile yaptı.’ denir. Bu doğru olmayan bir bilgidir. 30 Mart 1913 tarihinde Türkiye Mîlli Futbol Takımı Fenerbahçeli ve Galatasaraylı futbolculardan oluşuyordu. İlk yabancı temasını bir İngiliz gemi personeliyle yaptı. Maçı 2-0 kazandı. İngilizler şaşkın. ‘Adamlara futbolu biz öğrettik, bizi evire çevire yendiler’ dediler. Dolayısıyla bir mazeret aramaları lazım. Mazeret hakem. Hakem Fuad Hüsnü Bey. ‘Fuad Hüsnü Bey Türk’tü, taraf tuttu.’ dediler. 6 Nisan’da yani 1 hafta sonra yeni bir maç yapıldı. O maç da 1-1 bitti. Hakem İngiliz. Hatta İngiliz hakemin Türk Mîlli Futbol Takımının bir golünü saymadığını o dönemdeki kaynaklar yazıyorlar. Bizim spor geçmişiz Cumhuriyetle başlamadı. Çok öncesinde bunlar yapılıyordu. Futbol birikimi, spor birikimi Osmanlı döneminde erken tarihlerde başlamış ve günümüze kadar gelmiş, üzerine birçok şey de ilave etmiş olarak. Böyle bir birikimimiz var ama günümüzdeki bazı gelişmeler çerçevesinde bakıyoruz ki Türk futbolunun miladı 1959. Böyle bir şey olabilir mi? Niye 1959? Sen 1913 yılında mili takım kurmuşsun. Türk milli futbol takımı. Maç yapmışsın. Futbol Heyet-i Merkeziyesi var. Futbol Heyet-i Merkeziyesi de bugünkü Türkiye Futbol Federasyonu. Dolayısıyla 1959’u futbolda milat olarak kabul etmek son derece sorgulanması gereken bir husustur. Üzerinde önemle durulması gereken bir konu açısından kayıtlara geçmesi açısından söylüyorum.
 
Prof. Dr. Vahdettin Engin: Türkiye Futbol Federasyonu hangi tarihte kuruldu?
 
Diğer tarafta ise bir bilgisizlik. Acaba federasyon geçmişte yaşananları bilmiyor mu? Fakat federasyonun bazı konularda bilgisiz olduğunun başka bir göstergesi de, TFF’nin resmi sitesinde kuruluş yılı 1923. 1923 evet ama bu milattan önce bir tarih değil ki. 100 yıl önceki bir tarih. Peki TFF hangi ay, hangi gün kuruldu? Federasyon bunu niye bilmiyor? Bilse yazar. Demek ki bilmiyor. O açından talepte bulunurlarsa yardımcı olabilirim. Türkiye Futbol Federasyonu hangi tarihte kuruldu? O konuda desteğimiz olabilir.
 
Gerek Osmanlı döneminde gerçekleştirilen bütün o organizasyonlar ve bunların Cumhuriyete intikal etmiş olarak devamında yapılan bütün organizasyonlar birbirini takip eden gelişmelerdir. Birbirinden farklı bir süreç yaşanmamıştır. Burada hedef gençlerin iyi yetişmeleri, sporun bütün ülke geneline yayılması ve Atatürk'ün zihnen ve bedenen iyi yetişmelerinin yanında ilave bir kriter daha koyması. Atatürk ne diyor: ‘Ben sporcunun zeki, çevik ve ahlaklısını severim.’ Bu son derece önemli bir kriterdir.” ifadelerini kullandı.
 
Cumhuriyet’in Kuruluşundan Türkiye Yüzyılına Türk Sporu Kongresi 27 Nisan tarihine kadar devam edecek.

Basın Fotoğrafları